Voeding voor honden

De meeste honden krijgen dagelijks een bak brokken, eventueel nog een tussendoortje en dat was het dan. Brokken zijn een verschijnsel van de afgelopen decennia, daarvoor aten de meeste honden mee met de pot en ook zij bleven vaak gezond en werden oud. Gekeken vanuit de bouw en het gedrag lijkt een hond echter nog veel op de vleesetende wolf. Wat de beste voeding is voor een hond kan per dier verschillen. Welke mogelijkheden zijn er dan?

Voedingsbehoeftes van de hond

Wolven zijn zogenaamde opportunistische carnivoren (Thompson, 2008), wat betekent dat ze in principe gebouwd zijn om dierlijk weefsel (vlees, botten, organen) te eten, maar ze kunnen plantaardig materiaal ook verteren. Dierlijk weefsel bestaat uit veel eiwitten en vet en bevat vrijwel geen koolhydraten. Hun verteringsstel is hierop aangepast: het is kort met een hoog absorbeerbaar oppervlak om het gewicht van het verteringsstelsel te verminderen (NRC, 2006), wat praktisch is tijdens het jagen. De stofwisseling is hier ook op aangepast. Zo ontbreekt het enzym amylase, wat een rol speelt in de vertering van zetmeel, in het speeksel van honden. Daarnaast zijn sommige voedingsstoffen die niet essentieel zijn voor omnivoren (alleseters) wel essentieel voor honden, omdat ze ruim aanwezig zijn in dierlijk weefsel of door aanpassingen in hun stofwisseling (Hendriks, 2010).

Vleesvoeding

Honden zijn dus gebouwd om vlees te eten, vandaar dat de meest losigsche voedingskeuze eigenlijk vlees, botten en organen in de juiste verhoudingen zou zijn, aangevuld met enkele groenten en eventueel een mineralensupplement.
Steeds meer dierenartsen zien ook dat honden die met vlees gevoerd worden minder gezondheidsproblemen hebben, die vooral te wijten zijn aan de grote hoeveelheiden granen die in de meeste brokken zitten. Ze worden met name toegevoegd als goedkoop vulmiddel en kunnen de oorzaak zijn van onder andere huidproblemen, oorproblemen, tandproblemen. Honden hebben bijvoorbeeld geen enzym in hun speeksel om zetmeel af te breken, dat in plantaardig materiaal voorkomt. Hierdoor kan tandplak ontstaan. Daarnaast zijn deze brokken ook bewerkt, waardoor eiwitten bijvoorbeeld van structuur kunnen veranderen.
Daarnaast zijn er in brokken vrijwel geen bacterieen meer aanwezig . Dat klinkt misschien gunstig, maar daardoor bouwt een hond die enkel met brokken gevoerd wordt heeft geen weerstand op in zijn verteringsstelsel. De pH in de maag van een vleesgevoerde hond is zeer laag (en dus zeer zuur), terwijl die van een brokgevoerde hond hoger ligt (en dus minder zuur is). Daarnaast wordt er een aanzienlijke hoeveelheid aan kunstmatige stoffen toegevoegd aan veel brokken om o.a. de houdbaarheid te verlengen of de smaak te verbeteren.
Een veelgenoemd argument tegen het voeren van vlees is dat het tandplak op zou leveren en dat brokken door het bijten erop tandplak juist tegengaan. Dit is niet waar, zeker als de hond ook regelmatig (rauwe) botten eet. Door de afwezigheid van zetmeel in het eten en het kluiven op de botten zijn de tanden juist vaak zeer schoon.
Een ander argument is dat een hond tekorten oploopt als hij met vlees gevoerd wordt. Tegenwoordig zijn er echter talloze merken KVV (Kant-en-Klare Vleesvoeding), waarin alles wat de hond nodig heeft gemalen is en na ontdooiing direct gegeven kan worden. Indien eigenaren zelf een rauw vleesdieet willen samenstellen, is het echter wel aan te raden om goed in te lezen.

Het is ook heel eenvoudig om je hond voor een gedeelte vlees te geven, lees hieronder hoe.

Droogvoer/brokken

Het overgrote deel van de hondenbezitters geeft zijn hond brokken. Het is zeer gemakkelijk te geven en te bewaren en er zit een enorme variatie in soorten en prijs. Wat een “goede brok” is verschilt per hond en natuurlijk of de hond alleen maar brokken of ook nog andere soorten voedsel krijgt. Een goede brok is een brok waar de hond het goed op doet, dus waar hij niet teveel en stevige ontlasting van heeft, een gezonde vacht, etc.
Een indicatie van de kwaliteit van de brok is te vinden door naar de ingredientenlijst te kijken. De ingrediënten zijn opgenoemd in de volgorde van hoeveelheid. Wat er het eerste op staat, zit er dus het meeste in. U zult zien dat veel brokken als eerste ingredient granen of rijst bevatten, zelfs de duurdere merken. Een goede brok bevat bij voorkeur een hoog vleespercentage (25% of hoger) en niet teveel verschillende plantaardige ingredienten. Honden hebben in principe geen granen nodig, dus hoeven die er ook niet in overloed in te zitten. Met name bij goedkopere merken zijn de brokjes vaak (deels) gekleurd. Ook dit is helemaal niet nodig voor de hond, maar een manier om het voer aantrekkelijker te maken voor consumenten.

Vaak wordt door voerfabrikanten van hondenbrokken, maar ook door veel dierenartsen, afgeraden om naast brokvoeding nog iets anders bij te geven, terwijl dit voor veel honden juist heel gezond is. Een hond die enkel brokken voorgeschoteld krijgt bouwt geen weerstand op in de spijsvertering. Hij krijgt elke dag voer van precies dezelfde samenstelling, die ook nog eens zodanig behandeld zijn dat er vrijwel geen bacterieen meer in zitten. Verder wordt er over voeding voor mensen gezegd dat variatie belangrijk is voor een goede weerstand en om ervoor te zorgen dat je geen tekorten krijgt. Voor honden geldt dit net zo goed. Daarom is het voor bijna alle honden honden (sommige honden hebben een zodanig gevoelige spijsvertering dat ze alleen speciale voeding verdragen) juist goed voor de gezondheid om niet alleen maar brokken te eten.

Wat kan je dan het beste geven?

Wat je het beste kan geven aan je hond is helemaal afhankelijk van wat je hond goed verdraagt, je budget, waar jij zelf in gelooft en de hoeveelheid moeite die jij als eigenaar in de bereiding van het voer wilt steken. Je hoeft echter helemaal niet volledig over te stappen op vlees om je hond een gezond dieet te geven. Een menu op basis van een goede kwaliteit brok met enkele aanvullingen maakt dat je hond toch net dat beetje extra krijgt, terwijl je verzekerd bent van een goede basis.
Wij zijn hierbij voorstander van het voeren van een geperst voer, omdat dit op een natuurlijke manier verteert: het valt uit elkaar in de maag en vermengt zich met de rest. Een krokante brok zuigt zich vol met vocht en gaat op de maaginhoud drijven, waardoor hij moeilijker verteert en minder makkelijk met andere voedingsmiddelen mengt.
Enkele eenvoudige maar zéér waardevolle aanvullingen op brokken die je dagelijks kunt geven zijn:

Groente: de toevoeging van verse gestoomde (of gekookte) groenten is door de grote hoeveelheid natuurlijke vitamines en mineralen die hierin zitten een geweldige toevoeging waarin je eindeloos kan varieren.
Fruit: Veel honden zijn gek op fruit, zoals banaan of peer. Ook hierin zitten veel natuurlijke vitamines en mineralen.
Eieren: eieren zitten boordevol vitamines, mineralen, eiwitten en vetten. Er kan immers een heel diertje uit groeien. Je hond kan deze stoffen het beste benutten als je het eitje rauw over zijn eten doet. Brengt dit dan geen risico op salmonellabesmetting met zich mee? Nee, want het ei is van nature steriel van binnen om het kuiken te beschermen.
Volle of vette yoghurt: vol met goede bacterien, eiwitten en vetten. Geef niet teveel bij, een klein schepje is genoeg.
Vlees: je kan altijd een gedeelte vlees als onderdeel van de maaltijd geven, bijvoorbeeld een plak diepvriesvlees of wat runderhart. Varieer in het gebruik van de vleessoorten en geef niet teveel orgaanvlees.
Restjes: heb je wat droge rijst, spaghetti of een broodkorst over? Ook dat is een welkome aanvulling voor de meeste honden!

Steeds meer honden in Nederland en in de rest van de wereld krijgen last van overgewicht. Hier zijn twee belangrijke redenen voor. Ten eerste geven eigenaren hun hond vaak te veel te eten en teveel tussendoortjes. Gezien het enorme assortiment wat er te koop is, is de verleiding hiervoor ook wel erg groot. Ten tweede krijgen lang niet alle honden voldoende beweging. Wolven lopen dagelijks vaak meer dan 10 kilometer en hebben dan ook een groot uithoudingsvermogen. Doorgetrokken naar onze honden betekent dit dat dagelijks drie wandelingetjes door het park of zelfs alleen even snel plassen in de achtertuin (!) totaal niet voldoende is. Helaas nemen steeds meer mensen een hond waar ze er eigenlijk geen tijd voor hebben.
De combinatie van vaak en veel eten met weinig beweging kan net als bij mensen al snel leiden tot overgewicht met eventuele gezondheidsproblemen als gevolg, zoals diabetes, gewrichts-problemen, tandaanslag en tandontstekingen. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat honden van eigenaren met overgewicht vaker overgewicht hebben.

De oplossing is dus eenvoudig: minder tussendoortjes en veel bewegen. Goed voor de hond, goed voor de baas! En als je graag iets lekkers wilt geven, ga dan voor kauwgoed. Een lekkere kauwstaaf helpt prima tegen tandplak en met het juiste kauwmateriaal is je hond een hele tijd bezig. Trek ook alle tussendoortjes af van de hoeveelheid voer die hij krijgt als de hond te dik is. Wanneer de hond beloningen krijgt tijdens zijn training, kunnen hiervoor ook zijn gewone brokken gebruikt worden als de hond ze lekker genoeg vindt.